ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੋਇਆ
ਸੂਰਜ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਯਕੀਨ ਜਾਣਿਓਂ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਕੁਝ ‘ਨਵਾਂ‘
ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਕੋਈ ਜਾਨਵਰ ਨਹੀਂ ਪਾਲਿਆ
ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ‘ਮੋਹ‘ ਦਾ ਉੱਕਾ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ
ਸੁਣਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਦ ਤੋਂ ‘ਗ਼ੈਰ ਹਾਜ਼ਰ‘ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਡੁੱਬਦਾ
ਹੋਇਆ ਸੂਰਜ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਯਕੀਨਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੀ ‘ਨਾਸ਼ਮਾਨਤਾ‘ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਪਤਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ
ਕਦੇ ਕੋਈ ਰੁੱਖ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ‘ਜ਼ੁੰਮੇਵਾਰੀ‘ ਦਾ ਭੋਰਾ ਇਲਮ ਨਹੀਂ।
ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਬਹੁਤਾਤ ‘ਚ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੱਬੀ ਸੁਗਾਤਾਂ ਤੋਂ ਸੱਖਣੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਢੋਹ ਰਹੇ
ਹਨ।
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਬੰਦਾ
‘ਖ਼ੁਦ’ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਖ਼ੁਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋ ਗਿਆ ਉਹ ਫੇਰ ਯਕੀਨਨ ‘ਮਨੁੱਖ‘ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ
ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖ਼ੈਰ!
ਜਿਉਂਦੇ-ਵੱਸਦੇ ਰਹੋ ਸਾਰੇ।
~ ਡਾ• ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ
***
910
***
About the author
