ਕਰੂੰਬਲਾਂ: ਤਿੰਨ ਕਵਿਤਾਵਾਂ—ਮਨਦੀਪ ਖਾਨਪੁਰੀ

ਚੰਨ ਨਾਲ ਤਾਰੇ ਬੋਲਦੇ ਕਿਉਂ ਨੀ, 
ਅੰਮੀਏ ਦੁੱਖ ਸੁੱਖ ਫੋਲਦੇ ਕਿਉਂ ਨੀ। 
ਪਿੰਜਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦ  ਵੇਖੇ ਤੋਤੇ,  
ਮੰਗਦੇ ਸੀ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਈ।  
       ਇਕ ਚਿੜੀ ਦੂਜੀ ਨੂੰ  ਕਹਿੰਦੀ ,
      ਭੈਣੇ ਤੂੰ ਬੰਦਿਆ ਹੱਥ ਨਾ ਆਈ।

ਦਾਣੇ ਦਿਖਾ ਕੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ,  
ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਏ ਕਮਲਾ ਕਰਦੇ। 
ਮੁੜ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਅੰਬਰੀਂ ਉੱਡਣ ਨਾ ਦਿੰਦੇ, 
ਭਾਵੇਂ ਪਾਵੋ ਲੱਖ ਦੁਹਾਈ। 
     ਇਕ ਚਿੜੀ ਦੂਜੀ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ ,
     ਭੈਣੇ ਤੂੰ ਬੰਦਿਆ ਹੱਥ ਨਾ ਆਈਂ।

ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿਆਣੀ ਦੁਨੀਆ, 
ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਦਿੰਦੀ ਪਾਣੀ ਦੁਨੀਆਂ।
ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾਇਆ, 
ਨਾਲੇ ਜਾਂਦੀ ਏ ਖਾਈ।  
     ਇਕ ਚਿੜੀ ਦੂਜੀ ਨੂੰ  ਕਹਿੰਦੀ , 
     ਭੈਣੇ ਤੂੰ ਬੰਦਿਆ ਹੱਥ ਨਾ ਆਈਂ।
**
2. ਮਿੱਠੇ  ਸੱਪ  

ਚੁੱਪ ਹੀ ਰਹਿ ਚੁੱਪ ਚੰਗੀ   ,
ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਕਰਦੀ ਭੰਡੀ।
ਇੱਥੇ ਝੂਠ ਦੀ ਲੱਗਦੀ ਮੰਡੀ ,
ਬੜੀ ਸੱਚ ਦੀ ਹਾਲਤ ਮੰਦੀ ।
ਭਾਈਆਂ ਤੋਂ ਭਾਈ ਮਰਵਾਉਂਦੀ  ,
ਇਹ ਰਾਜਨੀਤੀ ਬੜੀ ਗੰਦੀ ।
ਸ਼ੈਤਾਨਾਂ ਵਰਗੇ ਲੀਡਰ ਲੱਗਦੇ ,  
     ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ  ਨੇਤਰ ਨਸ਼ੀਲੇ,
     ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਸੱਪ ਮਿੱਠੇ ਲੋਕ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ।

ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਧੁੱਤ ਨੇ ,
ਨਿੱਤ ਮਾਂ ਦੀ ਪੁੱਟਦੇ ਗੁੱਤ ਨੇ ।
ਪੱਤੇ ਝਾੜੇ ਚਿੱਟੇ ਦੀ ਰੁੱਤ ਨੇ ,
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਜਾੜੇ ਪੁੱਤ ਨੇ ।
        ਸੀ ਜੋ ਗੱਭਰੂ ਛੈਲ ਛਬੀਲੇ,
        ਅੱਜਕੱਲ ਸੱਪ ਮਿੱਠੇ ਲੋਕ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ।

3. ਦਾਦੀ ਨਾਨੀ 

ਮੇਰਾ ਮੁੜ ਮੁੜ ਮੱਥਾ ਚੁੰਮਦੀਆਂ ਨੇ,
ਮੇਰੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਨੇ। 
ਰੱਬ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵਸਦੀਆਂ ਨੇ ,
ਚੇਤੇ ਕਰ ਕਰ ਉੱਠਦੀਆਂ ਚੀਸਾਂ। 
    ਖੌਰੇ ਕਿੱਥੋਂ ਕਿੱਥੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀਆਂ ਨੇ ,
    ਮਿਲੀਆਂ ਦਾਦੀ ਨਾਨੀ ਦੀਅਾਂ ਅਸੀਸਾਂ ।

ਜੁੱਗ ਜੁੱਗ ਜੀਵੇ ਜਵਾਨੀਆਂ ਮਾਣੇ,  
ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਨਾ ਕੋਈ ਪੀੜ ਪਛਾਣੇ। 
ਦਾਦੀ ਦੀ ਬਾਤ ਸੁਣਾ ਦੇ ਮੁੜ ਤੋਂ ,
ਰੱਬਾ ਦੁੱਗਣੀਆਂ ਲੈ ਲਈਂ ਫੀਸਾਂ ।
     ਖੌਰੇ ਕਿੱਥੋਂ ਕਿੱਥੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀਆਂ ਨੇ, 
     ਮਿਲੀਆਂ ਦਾਦੀ ਨਾਨੀ ਦੀਅਾਂ ਅਸੀਸਾਂ। 

ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭਰ ਬੋਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, 
ਮੈਨੂੰ ਗੋਦੀ ਚੁੱਕ ਚੁੱਕ ਲੋਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ।  
ਹੁਣ ਨਾ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਟੋਕਦਾ , 
ਜਦ ਤੁਰਦਾ ਹੋਇਆ ਪੈਰ ਘੜੀਸਾਂ।
     ਖੌਰੇ ਕਿੱਥੋਂ ਕਿੱਥੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀਆਂ ਨੇ,  
     ਮਿਲੀਆਂ ਦਾਦੀ ਨਾਨੀ ਦੀਅਾਂ ਅਸੀਸਾਂ।
**
ਮਨਦੀਪ ਖਾਨਪੁਰੀ
ਖਾਨਪੁਰ ਸਹੋਤਾ,  ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ  
ਮੋਬਾਇਲ ਨੰਬਰ -9779179060