ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਹਰਜਾ (AKI), ਜਿਸਨੂੰ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਅਸਫਲਤਾ (ARF) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਜਾਂ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਅਚਾਨਕ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ ਜੋ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਜਾਂ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ। AKI (ਅਚਾਨਕ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਜਾਣਾ) ਤੁਹਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਦਾ ਸਹੀ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੋਗ ਦੂਜੇ ਅੰਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿਮਾਗ,ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਸਰਅੰਦਾਜ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੰਭੀਰ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਸੱਟ ਉਹਨਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੈ ਜੋ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇੰਟੈਂਸਿਵ ਕੇਅਰ ਯੂਨਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ l ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਤੇ ਬੱਚੇ l
ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਹਰਜੇ ਦੇ ਲੱਛਣ : * ਬੁਹੁਤ ਘੱਟ ਪਿਸ਼ਾਬ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣਾ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਰੋਗ ਦਾ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਬਲਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਡਾਕਟਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੋਰ ਟੈਸਟਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ l ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਹਰਜੇ ਦੇ ਕਾਰਨ : * ਖੂਨ ਦੇ ਵਹਾਅ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਇਹਨਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਕੁਝ ਉਹ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ AKI ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ : ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ AKI ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। * ਵਧਿਆ ਹੋਇਆ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ: ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੇ ਆਉਟਪੁੱਟ ਨੂੰ ਮਾਪਣਾ: ਤੁਹਾਡਾ ਡਾਕਟਰ ਤੁਹਾਡੇ AKI ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਿੰਨਾ ਪਿਸ਼ਾਬ ਪਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰੇਗਾ। ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਫੇਹਲ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀ ਹੈ? ਗੁਰਦਾ ਅਚਾਨਕ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਸਟ੍ਰੋਕ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ) ਜਾਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਗੁਰਦਾ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਵਾਰ ਅਚਾਨਕ ਗੁਰਦਿਅਾਂ ਦਾ ਹਰਜਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਅਤੇ ਰਿਕਵਰੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਫਾਲੋ-ਅੱਪ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਹਨ : * ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਹਰਜੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਜਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਲੱਭ ਕੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਅਸਫਲਤਾ/ਏਕੇਆਈ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰਦੇ ਅਚਾਨਕ ਤੁਹਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰਦੇ ਆਪਣੀ ਫਿਲਟਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਖਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਖੂਨ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ ਬਣਤਰ ਸੰਤੁਲਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਅਸਫਲਤਾ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਸੱਟ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ l ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਅਸਫਲਤਾ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀਹੈ l ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਫੈਲਅਰ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਇਲਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ l ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਆਮ ਕੰਮ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |
*’ਲਿਖਾਰੀ’ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ‘ਲਿਖਾਰੀ’ ਦਾ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ। ਹਰ ਲਿਖਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੇਵਲ ‘ਰਚਨਾ’ ਦਾ ਕਰਤਾ ਹੋਵੇਗਾ। |
Dr. Ajitpal Singh MD
(Writer)
MBBS, MD
Ex.Dpty Medical Commissioner
Pbi columnist,
Written 42 books,
Democratic Rights Activist
Residence:
Biwi Wala Road,
Street No: 6,
Bathibnda (Punjab, India)
+91 9815629301
e-mail: ajitpal1952@gmail.com
www. ajitpalmd.com