ਚਾਰ ਕਵਿਤਾਵਾਂ: ਗੁਰਮੇਲ ਕੌਰ ਸੰਘਾ, ਲੰਡਨ

ਉੱਤੋਂ ਉੱਤੋਂ ਹੱਸਦੇ ਨੇ ਕਈ, ਅੰਦਰੋਂ ਟੋਟੇ – ਟੋਟੇ।
ਜਿਉਂਦੇ ਨੇ ਅੱਜ ਬਹੁਤੇ, ਚਿਹਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਪਹਿਨ ਮੁਖੌਟੇ।
ਵਖ਼ਤ ਪੈਣ ਤੇ ਕੋਈ ਨਾ ਦਰਦੀ ਆਉਂਦਾ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ,
ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ, ਦਿਲ ਨੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ।
ਜੋ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਨੇ ਸਮਝੌਤਾ, ਉਹ ਵਧ ਜਾਂਦੇ ਅੱਗੇ,
ਦੱਬ ਸੰਦੂਕੜੀ ਰੰਗਲੇ ਸੁੱਚੇ ਸੁਪਨੇ ਮੋਟੇ ਮੋਟੇ।
ਬਦਲੀਂ ਨਾ’ਗੁਰਮੇਲ’ਸਦਾ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਰੱਖੀਂ ਜਾਰੀ,
ਨੇਕ ਇਰਾਦੇ ‘ਸੰਘਾ’ ਖ਼ਰਿਓਂ ਹੋਣ ਨਾ ਦੇਵੀਂ ਖ਼ੋਟੇ।
**
2. ਮਾਂ

ਮਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਛੋਹ ਮਾਣੀ ਨੂੰ,
ਇੱਕ ਜ਼ਮਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਜੁੜਦੀ ਢਾਣੀ ਨੂੰ,
ਇੱਕ ਜ਼ਮਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਉਹ ਦਿਨ‘ਸੰਘਾ’ਸੁਪਨਾ ਹੋ ਗਏ,
ਟੱਬਰ ਵਿੱਚ ਜੁੜ ਬਹਿੰਦੇ ਸੀ।
ਬੇਬੇ ਤੋਂ ਸੁਣੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ,
ਇੱਕ ਜ਼ਮਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ।
**
3. ਨਜ਼ਮ

ਸਭ ਸ਼ੈਆਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦਾ,
ਪਿਆਰ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਦਾ।
ਜਿਸ ਦੇ ਸਦਕੇ ਚੱਲਦਾ ਸਾਡਾ,
ਸਾਹ ਨਾਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ।
ਮਹਿਕ ਜਾਣ ਹਵਾਵਾਂ ਜਿੱਧਰੋਂ,
ਸੱਜਣ ਲੰਘ ਜਾਵਣ,
ਨੂਰਾਨੀ ਹੋ ਜਾਏ ਮੁੱਖ’ਸੰਘਾ’,
ਝੱਟ ਦਹਿਲੀਜ਼ਾਂ ਦਾ।
**

4. ”ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕੀ ਹੈ”

ਦੁੱਖਾਂ – ਸੁੱਖਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਅਜਬ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਖ਼ੇਲ੍ਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਚਾੜ੍ਹ ਬਿਠਾਵੇ ਤਖ਼ਤ’ ਤੇ,
ਕਿਸੇ ਦੀ ਬਣਾ ਦਵੇ ਰੇਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।

ਇੱਕ ਬਿਨ ਖ਼ੇਚਲੋਂ ਛੂਹ ਲਵੇ ਟੀਸੀ,
ਖਾ ਖਾ ਧੱਕੇ ਵੀ ਇੱਕ ਫੇਲ੍ਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਇਕਨਾ ਲਈ ਇਹ ਪੇ੍ਮ ਕਹਾਣੀ,
ਇਕਨਾ ਲਈ ਇਹ ਜੇਲ੍ਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।

ਕਈਆਂ ਲਈ ਪਗ-ਪਗ ਚੁਣੌਤੀ,
ਕਈਆਂ ਲਈ ਹੈ ਵਿਹਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਜ਼ਾਬਰ ਲਈ ਰੰਗਰਲ਼ੀਆਂ ਜੀਵਨ,
ਬੇਬਸ ਲਈ ਹੈ ਚੁੜੇਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।

ਕਦੇ ਭੱਜਦਿਆਂ ਭੱਜਦਿਆਂ ਖੜ੍ਹ ਜਾਵੇ,
ਜਿਓਂ ਪਟੜੀਓਂ ਉੱਤਰੀ ਰੇਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਉੱਡ ਪੁੱਡ ਜਾਣੀ, ਜੀਅ ਲਓ ਰੱਜ ਕੇ,
ਜਿਓਂ ਫੁੱਲ ‘ ਤੇ ਪਈ ਤੇ੍ਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।

ਸਮਝ ਸਕੀ ‘ਗੁਰਮੇਲ’ ਨਾ ਇਸਨੂੰ,
ਇਹ ਬਣ ਬੈਠੀ ਜਿਓਂ ਰਖ਼ੇਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਦੁੱਖਾਂ – ਸੁੱਖਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਅਜਬ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਖ਼ੇਲ੍ਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
**
ਗੁਰਮੇਲ ਕੌਰ ਸੰਘਾ, ਲੰਡਨ
***
894
***