by | 1. ਮਰਨ ਵਰਤ, 2. ਬੋਲ-ਕਬੋਲ, 3. ਆਕੜਾਂ ਦਾ ਅਫ਼ਾਰਾ, 4. ਡਾਰ ਨੂੰ ਕਾਰ, 5. ਮੰਜੀ ਦੀ ਦੌਣ, 6 ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਮੁੱਠ, 7. ਜਿੰਦੇ, ਅਤੇ 8. ਜਾਗ ਪਏ ਨੇ ਵਖਤਾਂ ਵਾਲੇ |
1. ਮਰਨ ਵਰਤ ਮਰਨ ਵਰਤ ‘ਤੇ ਬੈਠਾ ਏ ਅੰਨਦਾਤਾ, 2. ਬੋਲ-ਕਬੋਲ
ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਨਾ ਤੈਨੂੰ ਸਮਝ ਆਉਣੀ,
ਤੇਰੇ ਅੰਦਰ ਜੋ ਬੈਠਾ ਬੋਲਦਾ ਏ।
ਚਾਲੀ ਗੰਜ ਕਾਰੂ ਕਿਸ ਲਈ ਜੋੜੇ,
ਤੇਰਾ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਕਿਉਂ ਤੋਲਦਾ ਏ।
ਬੇਗਮਪੁਰਾ ਦੀ ਤੰਗਲੀ ਕੋਈ ਫੜ ਕੇ,
ਅਜ਼ਾਬ ਜਗ ਦੇ ਕਾਹਨੂੰ ਰੋਲ੍ਹਦਾ ਏ।
‘ਰੂਪ’ ਸ਼ਾਇਰਾ ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ,
ਝੇੜਾ ਇਕੋ ਹੀ ਬੋਲ-ਕਬੋਲ ਦਾ ਏ।
*
3. ਆਕੜਾਂ ਦਾ ਅਫ਼ਾਰਾ
ਕਾਹਦਾ ਮਾਣ ਕਰੇਂਦਾ ਏਂ ਬੰਦਿਆ ਤੂੰ,
ਬਣੇ ਧਨ ਦੌਲਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਾ।
ਦੋ ਰੋਟੀਆਂ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਖਾਂਵਦਾ ਏ,
ਨੀਲੀ ਛੱਤ ਦਾ ਜਿਸਦੇ ਸਿਰ ਢਾਰਾ।
ਬਾਂਹ ਕੱਢ ਕੇ ਮੌਤ ਜਦ ਹਾਕ ਮਾਰੇ,
ਧਨ ਦੌਲਤਾਂ ਦਾ ਚੱਲਦਾ ਨਹੀਂ ਚਾਰਾ।
‘ਰੂਪ’ ਸ਼ਾਇਰਾ ਤੈਂ ਸੜ ਸੁਆਹ ਹੋਣਾ ,
ਤੇਰਾ ਆਕੜਾਂ ਦਾ ਝੂਠ-ਮੂਠ ਅਫਾਰਾ ।
**
4. ਡਾਰ ਨੂੰ ਕਾਰ
ਭਿਣਕ ਪੈਂਦੀ ਨਿਮਾਣੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਨਾ,
ਕਦੋਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚਾਰ ਬੇਲੀ।
ਚਾਲ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਚੰਨ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ,
ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਬੇਲੀ।
ਹਰਫ਼ ਲਿਖੇ ਹਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ,
ਵੱਜੇ ਖੰਭਾਂ ਦੀ ਡਾਰ ਨੂੰ ਕਾਰ ਬੇਲੀ।
‘ਰੂਪ’ ਰਾਜੇ ਅਦਲੀ ਦਾ ਨਿਆਂ ਹੋਵੇ,
ਦੁਨੀਆਂਦਾਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਹਾਰ ਬੇਲੀ।
***
5. ਮੰਜੀ ਦੀ ਦੌਣ
ਮਨ ਮੋਂਹਦੇ ਸਦਾ ਨੇ ਬੋਲ ਮਿੱਠੇ,
ਯਮੁਲਾ ਜੱਟ ਦੇ ਸੁਰੀਲੇ ਗੌਣ ਵਾਂਗੂੰ।
ਦੂਣਾ ਜ਼ਲਵਾ ਹੁਸਨ ਬਖੇਰਦਾ ਏ,
ਡੁੱਸ ਹੋਵੇ ਮਿਰਗ ਦੀ ਧੌਣ ਵਾਂਗੂੰ।
ਜਤ-ਸਤ ਦਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਸਾਨੀ,
ਲੰਕਾਪਤੀ ਲੰਕੇਸ਼ਵਰ ਰੌਣ ਵਾਂਗੂੰ।
‘ਰੂਪ’ ਸ਼ਾਇਰਾ ਬਾਲ ਨੇ ਸੁਰ ਰਹਿੰਦੇ,
ਕੱਸ ਰੱਖੀਏ ਮੰਜੀ ਦੀ ਦੌਣ ਵਾਂਗੂੰ।
** 6. ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਮੁੱਠ
ਸੁਹਣਾ ਲੱਖ ਜਹਾਨ ਹੈ ਦੇਖਣੇ ਨੂੰ,
ਹੈਗਾ ਅੰਦਰੋਂ ਰੋਲ-ਘਚੋਲ ਮੀਆਂ।
ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੀ ਏਥੇ ਮਾਲਕੀ ਨਾ,
ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਦੇ ਝੂਠੇ ਢੋਲ ਮੀਆਂ।
ਕਿਸੇ ਸੰਦੀ ਨਾ ਧੀ ਤੇ ਪੁੱਤ ਕੋਈ,
ਸਾਕ ਸਾਰੇ ਢੋਲ ਦਾ ਪੋਲ ਮੀਆਂ।
‘ਰੂਪ’ ਸ਼ਾਇਰਾ ਸਿਰਾ ਜੋ ਮਾਣ ਦਾ ਏ,
ਮੁੱਠ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਹੋ ਖੋਲ ਮੀਆਂ।
** 7. ਜਿੰਦੇ ਰਹੇ ਖੂਹ ਤੇ ਨਾ ਬੂਟੇ ਨਿੰਬੂਆਂ ਦੇ, 8. ਜਾਗ ਪਏ ਨੇ ਵਖਤਾਂ ਵਾਲੇ ਸੋਚੀਂ ਪੈ ਗਏ ਤਖਤਾਂ ਵਾਲੇ, ਹੁਣ ਨਾ ਜੰਮਣੇ ਖੂਹ ਦੇ ਡੱਡੂ । ਲੰਮੇ ਲੰਮੇ ਵਾਅਦੇ ਕਰ ਕੇ । ਦੋਮ ਸੇਮ ਦੀ ਦਰਜਾਬੰਦੀ । ਸਭਨਾ ਤਾਈਂ ਅੰਨ ਚਾਹੀਦਾ । |
|
*’ਲਿਖਾਰੀ’ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ‘ਲਿਖਾਰੀ’ ਦਾ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ। ਹਰ ਲਿਖਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੇਵਲ ‘ਰਚਨਾ’ ਦਾ ਕਰਤਾ ਹੋਵੇਗਾ। |
ਰੂਪ ਲਾਲ ਰੂਪ
ਪ੍ਰਧਾਨ,
ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿੱਤ ਸਭਾ ਆਦਮਪੁਰ ਦੋਆਬਾ (ਰਜਿ)
ਪੁਸਤਕਾਂ:
ਕਾਵਿ ਰਿਸ਼ਮਾਂ (2020) ਸੰਪਾਦਨਾ
ਸਿਆੜ ਦਾ ਪੱਤਣ (2022) ਸੰਪਾਦਨਾ
ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਪ੍ਰਗਾਸ ਦੀ ਖੋਜ--ਖੋਜੀ ਲੇਖਕ: ਰੂਪ ਲਾਲ
ਪਤਾ:
ਪਿੰਡ ਭੇਲਾਂ ਡਾਕਖਾਨਾ ਨਾਜਕਾ
(ਜਲੰਧਰ) ਪੰਜਾਬ
+94652-29722
