ਸਾਡਾ ਪੁਰਾਨਾ ਸੰਸਦ ਭਵਨ, ਜਿਹੜਾ 566 ਮੀਟਰ ਵਿਆਸ ਵਾਲਾ ਗੋਲ ਆਕਾਰ ਦਾ ਹੈ, ਬਿ੍ਰਟਿਸ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਐਡਵਿਨ ਲੁਟੀਅਨ ਅਤੇ ਹਰਬਰਟ ਬੇਕਰ ਦੁਆਰਾ 1912-1913 ਵਿੱਚ ਡਿਜਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 1921 ਵਿੱਚ ਸੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਇਸਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ 1927 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਉਦਘਾਟਨਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਲਾਰਡ ਇਰਵਿਨ ਨੇ 18 ਜਨਵਰੀ 1927 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ’ਚ 83 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਲੋਕਸਭਾ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਬੈਠਣ ਦੀ ਕਪੈਸਿਟੀ 550 ਅਤੇ ਰਾਜਸਭਾ ਹਾਲ ਦੀ 250 ਹੈ। 1971 ਦੀ ਮਰਦਮਸੁਮਾਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੱਦਬੰਦੀ ਅਨੁਸਾਰ 545 ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ’ਚ ਮੁੜ 2026 ’ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੰਭਾਵਿਤ ਹੱਦਬੰਦੀ ਉਪਰੰਤ ਵਧ ਜਾਣੀ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੈਠਣ ਸਮਰਥਾ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਦੂਜਾ ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਆਪਣੇ ਲਗਭਗ 100 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਟਾਟਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਦਾ ਡਿਜਾਈਨ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਕੰਪਨੀ ਐਚਸੀ ਪੀ ਡਿਜਾਈਨ ਐਂਡ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਾਸਤੂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਵੀ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਮਲ ਪਟੇਲ ਇਸਦੇ ਵਾਸਤੂਕਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਆਡੀਓ-ਵੀਡੀਓ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੀਲਚੇਅਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਵੀ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਬਿਆਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਜਰੀਏ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।
ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਇਹ ਇਮਾਰਤ, ਸਾਡਾ ਇਹ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਉੱਚ ਦਰਜੇ ਦੇ ਸੂਝਵਾਨ, ਪੜੇ-ਲਿਖੇ ਯੋਗ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਬੈਠਣਗਾਹ ਬਣੇਗਾ। ਲੋਕ ਵਧੀਆ ਤੇ ਉੱਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨੁਮਾਂਇੰਦਾ ਬਣਾ ਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਲਈ ਭੇਜਣਗੇ ਅਤੇ ਇਹ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਧੀਆਂ ਅਤੇ ਲਾਹੇਵੰਦ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣਗੇ। |
*’ਲਿਖਾਰੀ’ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ‘ਲਿਖਾਰੀ’ ਦਾ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ। ਹਰ ਲਿਖਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੇਵਲ ‘ਰਚਨਾ’ ਦਾ ਕਰਤਾ ਹੋਵੇਗਾ। |
About the author

ਸੰਜੀਵ ਝਾਂਜੀ, ਜਗਰਾਉਂ
SANJEEV JHANJI
(GOLD MEDALIST & VIDYA RATAN AWARDEE)
M.Sc.B.Ed
Master of Mass Communication
P.G.Dip. in Journalism & Mass Communication
P.G.Dip. in Human Resorce Development
Fellow Life Member : M.S.P.I. New Delhi
Asso.Member:MANAGEMENT STUDIES PROMOTION INSTITUTE N.DELHI
Mob.: +91 80049 10000