ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਦੋ ਕਵਿਤਾਵਾਂ—ਗੁਰਦੀਸ਼ ਕੌਰ ਗਰੇਵਾਲ- ਕੈਲਗਰੀ

ਮਾਖਿਉਂ ਮਿੱਠੀ ਬੋਲੀ ਸਾਡੀ,
ਬੋਲੀ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਏ।
ਰਾਵੀ, ਸਤਲੁਜ ਬਿਆਸ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ,
ਜੇਹਲਮ ਅਤੇ ਚਨਾਬ ਦੀ ਏ।

ਇਹ ਬੋਲੀ ਸਾਡੇ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ,
ਪੀਰਾਂ ਅਤੇ ਫਕੀਰਾਂ ਦੀ।
ਨਾਨਕ, ਬੁਲ੍ਹਾ, ਵਾਰਸ,
ਸ਼ਾਹ ਮੁਹੰਮਦ, ਬਾਹੂ, ਵੀਰਾਂ ਦੀ।

ਮਾਈ ਭਾਗੋ, ਬੀਬੀ ਭਾਨੀ,
ਮਾਂ ਗੁਜਰੀ ਦੇ ਜਾਇਆਂ ਦੀ।
ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਵੱਸਦੇ ਕੁੱਲ,
ਪੰਜਾਬੀ ਭੈਣਾਂ ਭਾਈਆਂ ਦੀ।

ਗੁਰਮੁਖੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨੂੰ ਖੁਦ,
ਲਿਸ਼ਕਾਇਆ ਸੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਨੇ।
ਊੜਾ ਐੜਾ ਫੱਟੀ ਤੇ,
ਲਿਖਵਾਇਆ ਸੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਨੇ।

ਵਰਣਮਾਲਾ ਦੇ ਸੁੰਦਰ ਅੱਖਰ,
ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਇਕਤਾਲ਼ੀ ਏ।
ਦਸ ਮਾਤਰਾ, ਤਿੰਨ ਲਗਾਂਖਰ,
ਹਰ ਧੁਨ ਏਸ ਸੰਭਾਲ਼ੀ ਏ।

ਇਸ ਦਾ ਹਰ ਇੱਕ ਅੱਖਰ ਬੋਲੇ,
ਬਿੰਦੀ ਵੀ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦੀ ਨਾ।
ਮਾਹੀਆ, ਢੋਲੇ, ਟੱਪੇ ਗਾਵੇ,
ਦੁੱਖ ਵੀ ਸਾਡਾ ਸਹਿੰਦੀ ਨਾ।

ਆਨ ਸ਼ਾਨ ਹੈ ਬੋਲੀ ਸਾਡੀ,
ਨਾ ਮੁੱਕੀ, ਨਾ ਮੁੱਕਣੀ ਏ।
ਜੇ ਰੱਖੀ ਆਪਾਂ ਪਟਰਾਣੀ,
ਨਾ ਸੁੱਕੀ ਨਾ ਸੁੱਕਣੀ ਏ।

ਰਗ਼ਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੌੜੇ,
ਦੇਵੇ ਠੰਢੜੀ ਛਾਂ ਬੋਲੀ।
ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ‘ਚੋਂ ਮਿਲੀ ਇਹ ਸਾਨੂੰ,
ਮਿੱਠੀ ਲਗਦੀ ਤਾਂ ਬੋਲੀ।

ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਰ ਬੋਲੀਏ ਭਾਵੇਂ,
ਦਿਲ ਦੀ ਘੁੰਡੀ ਖੋਲ੍ਹ ਨਾ ਹੁੰਦੀ।
ਮਜ਼ਾ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ,
ਜੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲ ਨਾ ਹੁੰਦੀ।

ਦੋਸ਼ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੇਈਏ ਕਾਹਦਾ,
ਜੇ ਆਪੂੰ ਸਤਿਕਾਰੀ ਨਾ।
ਘਰ ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤੀ ਏ,
ਲੱਗੇ ਕਿਉਂ ਪਿਆਰੀ ਨਾ?

ਮਾਂ ਜਨਣੀ, ਮਾਂ ਬੋਲੀ, ਧਰਤੀ ਮਾਂ,
ਨੂੰ ਜੇ ਭੁੱਲ ਜਾਵਾਂਗੇ।
‘ਦੀਸ਼’ ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਮਾਵਾਂ ਭੁੱਲ ਕੇ,
ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਲ਼ ਜਾਵਾਂਗੇ।
***

2.*ਮਾਂ ਤੇ ਮਾਸੀ..!*

ਬੜਾ ਪਿਆਰਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਮਾਸੀ,
ਕਰਦੀ ਬੜਾ ਪਿਆਰ ਏ ਮੈਂਨੂੰ।
ਐਪਰ ਮਾਂ ਦੀ ਗੋਦੀ ਵਰਗਾ,
ਚੜ੍ਹਦਾ ਨਹੀਂ ਖੁਮਾਰ ਏ ਮੈਂਨੂੰ।

ਮਿੱਠੀਆਂ ਮਿਠੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ,
ਲਾਡ ਲਡਾਵੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਾਸੀ।
ਜੇ ਬਾਪੂ ਘਰ ਡੇਰਾ ਲਾ ਲਏ,
ਫਿਰ ਲਗਦੀ ਏ ਜ਼ਹਿਰੀ ਮਾਸੀ।

ਮਾਸੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪਿਆਰ ਕਰਾਂ ਮੈਂ,
ਮਾਸੀ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਾਂ ਮੈਂ,
ਮਾਂ ਤੇ ਆ ਕੇ ਰੋਹਬ ਜਮਾਵੇ,
ਇਹ ਕਿੱਦਾਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਾਂ ਮੈਂ?

ਮਾਸੀ, ਮਾਮੀ, ਚਾਚੀ, ਤਾਈ,
ਭੂਆ ਨਾਲ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਮੇਰਾ,
ਮਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇ,
ਮਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬੜਾ ਡੂੰਘੇਰਾ।

ਹਰ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਹੱਸ ਬੁਲਾਵਾਂ,
ਦੁੱਖ ਸੁੱਖ ਅਪਣੀ ਮਾਂ ਸੰਗ ਫੋਲਾਂ,
ਕਿਸੇ ਬਿਗਾਨੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗ ਕੇ,
ਮਾਂ ਦੀ ਪੱਤ ਕਦੇ ਨਾ ਰੋਲ਼ਾਂ।

ਮਾਸੀ ਮਾਸੀ ਕੂਕਣ ਵਾਲਿਓ,
ਮਾਸੀ ਆਪਣੇ ਥਾਂ ਹੈ ਹੁੰਦੀ,
ਜਿਸ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੈ,
‘ਦੀਸ਼’ ਸਕੀ ਉਹ ਮਾਂ ਹੈ ਹੁੰਦੀ।
***
ਗੁਰਦੀਸ਼ ਕੌਰ ਗਰੇਵਾਲ- ਕੈਲਗਰੀ
ਵਟਸਐਪ: +91 98728 60488

*’ਲਿਖਾਰੀ’ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ‘ਲਿਖਾਰੀ’ ਦਾ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ। ਹਰ ਲਿਖਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੇਵਲ ‘ਰਚਨਾ’ ਦਾ ਕਰਤਾ ਹੋਵੇਗਾ।
****
1027
***