likhari.net

ਦਸੂਹਾ— ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਵਿਚਲੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਅਤੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਸੰਪਾਦਕ ਡਾ.ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੁਰਕਸ਼ੇਤਰ ਨੇ ਬਾਖੂਬੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।[…]

ਅਦੀਬ ਸੰਮੁਦਰੋਂ ਪਾਰ ਦੇ: ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੇ ਕੋਸ਼ਗਤ ਅਰਥ ਸੂਝਬੂਝ, ਬੁੱਧੀ, ਸਮਝ, ਵਿਵੇਕ, ਚਮਕ, ਕੁਦਰਤੀ ਗਿਆਨ ਆਦਿ ਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੂਝਬੂਝ,[…]

ਨੋਟ:  ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ, ਵਿਗਿਆਨੀ, ਲੇਖਕ-ਕਵੀ ਅਤੇ  ਜੀਵਨ ਦੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਅਨੁਭਵਾਂ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਡਾ. ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਘਣਗਸ, ਕਿਸੇ ਰਸਮੀ[…]

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਹਰ ਫ਼ੈਸਲੇ ਬਾਰੇ ‘ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ  ਨੇਤਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਕੋਈ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਨਾ ਆਉਣਾ, ਕਿਤੇ[…]

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਖ਼ੁਸ਼ ਰਹਿਣਾ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੂਰਬਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਸਰ ਕਰ ਸਕੇ। ਕਈ[…]

ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਦੇ ਵਿਚ ਨਿੱਜਤਾ ਛਿੱਕੇ ਤੇ ਟੰਗੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਭਾਵੇਂ ਅਨਪੜ੍ਹ ਸੀ ਪਰ, ਪਰਦੇ ਦਾ ਮਤਲਬ[…]

ਧੁਨੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅੱਖਰਾਂ ਨਾਲ ਹੈ। ਅੱਖਰਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਬਦ ਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਮਿਸਰੇ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਮਿਸਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ਿਅਰ ਤੇ ਸ਼ਿਅਰਾਂ[…]

ਮੁਲਾਕਾਤ: ਲੋਕ-ਕਵੀ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਸੰਤੋਖ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤੀ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਢਾਅ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਉੱਘੇ ਸ਼ਾਇਰ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਡ-ਯੁਨੀਅਨਨਿਸਟ ਸੰਤੋਖ[…]

ਮਾਵਾਂ ਬਿਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਜੱਗ ਤੇ ਬਣਦਾ ਨਾ ਹੋਰ ਸਹਾਈ ਏ… ਹਰ ਸ਼ੈਅ ਮੂਲ ਵਿਕੇਂਦੀ, ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦਾ ਮੁੱਲ[…]

ਮਾਂ! ਹਰ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਮਾਂ ਦਾ ਦਿਨ ਹਰ ਪਲ ਆਉਂਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਮਾਂ ਦੇ ਬਾਝੋਂ ਜਿਉਣਾਂ ਸਿੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੌਖਾ[…]

ਮਾਂ ਦਿਵਸ 9 ਮਈ ਤੇ ਮਾਂ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿੱਚੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਯੋਧਿਆਂ ਲੲੀ ਦੁਆਵਾਂ  ਤੇ ਹੌਸਲਾ ਅਫ਼ਜ਼ਾਈ ਲਈ ਜੋ ਸਭ ਦੇ[…]

ਕਵਿਤਾ ‘ਚ ਕੀ ਲਿਖਾਂ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਤਾਂ ਯੁਗਾਂ-ਯੁਗਾਂਤਰਾਂ ਦੀ ਹੈ ਕੋਈ ਮੇਰੇ ਜਿਹੀ ਘਰ-ਘਰ ਜੰਮੇਂ ਮਰ-ਮਰ ਕੇ ਪਲੇ਼ ,ਵਧੇ-ਫੁਲੇ ਜਵਾਨ[…]

ਨੌਂਵੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਦੀਆਂ ਵਧਾਈਆਂ ਦੇ ਢੋਲ ਢਮੱਕੇ ਅਤੇ ਵਾਜੇ ਬੜੇ ਜ਼ੋਰਾਂ ਸ਼ੋਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਕੁੱਲ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ[…]

ਜਲੰਧਰ: 5 ਮਈ: ਕਾਰਲ ਮਾਰਕਸ ਦੇ 203ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜੇ ਮੌਕੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕਰੋਨਾ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ[…]

ਮੇਰੀ ਮਾਸੀ ਵਰਗੀ ਦੇਵੀ ਘਰ ਘਰ ਦੇ ਵਿਚ ਹੋਵੇ॥ SSx7) 1.  ਗ਼ ਜ਼ ਲ **************************** * ਸੁਰਗੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਆਪਣੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ[…]

  ਗੁਰਭਜਨ ਗਿੱਲ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਸਥਾਪਤ ਗ਼ਜ਼ਲਗ਼ੋ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 21 ਪੁਸਤਕਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ[…]

1. ਜੇ ਬੰਸਰੀ ਬਣ ਜਾਵਾਂ ਜੇ ਬੰਸਰੀ ਮੈ ਬਣ ਜਾਵਾਂ ਹਰ ਦਿਲ ਦਾ ਫਿਰ ਇੱਕ ਗੀਤ ਬਣਾਂ ਹਰ ਛੇਦ ਮੇਰਾ[…]

ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਉੱਘਾ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਪ੍ਰੇਮ ਗੋਰਖੀ ਸਦੀਵੀ ਵਿਛੋੜਾ ਦੇ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਗੋਰਖੀ ਨੂੰ 1973-74 ਤੋਂ ਜਾਣਦਾਂ, ਉਸ ਵਲੋਂ[…]

-ਗ਼ਜ਼ਲ- ਫਰੇਬੀ ਨਖਰਿਆਂ ਤੇ ਡੁੱਲ, ਜਾਊਂ ਸੋਚਿਓ ਵੀ ਨਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਭੁੱਲ, ਜਾਊਂ ਸੋਚਿਓ ਵੀ ਨਾ। ਕੁਠਾਲੀ ਇਸ਼ਕ[…]

ਸਿਆਣਪ: ਕਹਿੰਦੇ, ਗ਼ਾਲਿਬ ਨੂੰ ਵਕਤ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਹਿਲੀਂ ਸੱਦਿਆ। ਲਿਖਦਾ ਜੂ ਕਮਾਲ ਸੀ। ਸ਼ਬਦਾਂ ‘ਚ ਜਾਨ ਪਾ ਦਿੰਦਾ[…]

  ਚੇਤੇ ਦੀ ਚੰਗੇਰ ‘ਚੋਂ: 1. ਹਲਾਤ ਬੜੇ ਬਲਵਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਸੋਹਣਿਆ! ਜੇ ਸੂਰਜ ਇੱਕ ਈ ਏ ਫਿਰ ਕਨੇਡਾ ‘ਚ[…]

“ਮਜ਼ਦੂਰ” ਕਿਰਤੀ ਕੰਮ-ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਦਾ ਮਿਹਨਤ ਕਰ ਦਿਨ ਕਟੀਆਂ ਕਰਦਾ, ਜਰਵਾਣੇ ਦੀ ਮੰਦੀ ਚੰਗੀ ਮੰਦੇ ਬੋਲ ਤੇ ਝਿੱੜਕਾਂ ਜਰਦਾ, ਸੱਭ ਕੁੱਝ[…]

ਆਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਕਿਰਤੀ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਸਿਆਹੀ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਆਈ ਸੀ। ਹੱਕ-ਸੱਚ ਵਾਸਤੇ[…]

੧. ਮਜ਼ਦੂਰ ਔਰਤ ਕੜਕਦੀ ਧੁੱਪ ਵੇਲਾ ਸਿਖਰ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ  ਧਾਰਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਮੱਥੇ ਤੋਂ ਪਸੀਨਾ ਚੋਵੇ ਕਹਿਰ ਦਾ  ਭੁੱਖ ਨਾਲ ਆਂਦਰਾਂ[…]

1. ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਕੋਝਾ ਮਜ਼ਾਕ ਲਗਦਾ ਮੈਨੂੰ ਜਦੋਂ ਸੁੱਕੀਆਂ ਬਚੀਆਂ ਰੋਟੀਆਂ ਤੇ ਫਰਿੱਜ ਚ ਪਈ ਪੁਰਾਣੀ ਮਿਠਾਈ  ਪੈਕ[…]

  ਕੋਵਿਡ –19 ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਮੌਤਾਂ[…]

ਰਾਜਦੀਪ ਸਿੰਘ ਤੂਰ ਸਮਾਜਿਕ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਦਾ ਗ਼ਜ਼ਲਗ਼ੋ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਲੇਠਾ ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ‘ਰੂਹ ਵੇਲਾ’ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰੂਹ ਵੇਲਾ[…]

1. ਦਬੇਲ  ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਦੋਸਤੋ, ‘ਕੱਠੇ ਹੋਣ ਦਬੇਲ। ਸੋਚ ਜਗੀਰੂ ਭੂਤਰੀ, ਪਾਉਣੀ ਪਊ ਨਕੇਲ। ਹਾਕਮ ਸੰਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ, ਡੋਡੀ[…]

ਕਈ ਲੋਕ ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਥ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਵਿਚ ਏਨੀ ਦਿਬ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ[…]

ਪ੍ਰੇਮ ਗੋਰਖੀ ਅਣਹੋਇਆ ਦਾ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਸਵੈ ਜੀਵਨੀ “ਗ਼ੈਰ ਹਾਜ਼ਿਰ ਆਦਮੀ” ਨਾਗਮਣੀ ‘ਚ ਛਪਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ[…]

1. ਕਦੇ ਤਾਂ ਹੱਸ ਕੇ ਬੋਲ….. ਕਦੇ ਤਾਂ ਹੱਸ ਕੇ ਬੋਲ ਵੇ ਮਾਹੀ! ਕਦੇ ਤਾਂ ਹੱਸ ਕੇ ਬੋਲ ਵੇ ਮਾਹੀ![…]

‘ਮੈ ਲੇਖਕ ਕਿਉਂ ਬਣਿਆ’ ਵਰਗਾ ਸਧਾਰਣ ਜਿਹਾ ਵਿਖਾਈ ਦੇਂਦਾ ਸੁਆਲ ਮੇਰੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਅਰਥ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ[…]

  ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ 1939 ਨੂੰ ਜਿ਼ਲ੍ਹਾ ਬਰਨਾਲਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਰਾਏਸਰ, ਕੰਮੀਆਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਜੰਮਿਆ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਪਿਤਾ[…]

ਝੁੱਗੀਆਂ ਦੇ  ਬੋਲ ਕਰਾਰੇ ਹੋਏ ਨੇ । ਰਾਹਾਂ ‘ਚ ਤਾਹੀਉਂ ਅੰਗਾਰੇ ਹੋਏ ਨੇ।ਸਾਰਾ ਹੀ ਦਿਨ ਜੋ ਵਹਾਂਦੇ ਪਸੀਨਾ, ਰੋਟੀ ਤੋਂ[…]

ਲੋਕਰਾਜ ਉਸਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਸਮਝਦੇ ਹੋਣ। ਲੋਕ ਸਮਝਦੇ ਹੀ ਨਾ ਹੋਣ ਸਗੋਂ, ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ[…]

6 ਮਈ ਨੂੰ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ‘ਸਕਾਟਿਸ਼ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ’ ਚੋਣਾਂ ਕਰਕੇ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਮੱਥੇ ‘ਤੇ ਵੀ ਠੰਢੀਆਂ ਤ੍ਰੇਲੀਆਂ ਆ ਰਹੀਆਂ[…]

  ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਹਿੱਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਫੈਸਲੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲੱਗੇ ਮਿੰਟ ਸਕਿੰਟ ਹੀ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ।[…]

1. ਵਿਸ਼ਾਦ ਐ ਮੇਰੇ ਮਨ! ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ਼ ! ਇਹਨਾਂ ਵਿਸ਼ਾਦਗ੍ਰਸਤ ਘਾਟੀਆਂ ਦੀ ਘੁੱਪ ਹਨ੍ਹੇਰੇ ਭਰੀ ਬੁੱਕਲ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ! ਨਵੀਆਂ[…]

ਵੇਲਾ ਬਦਲਿਆ ਲੱਗਾ ਗੇੜ ਵੱਡਾ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਦਲ ਗਏ ਟਣਾ-ਟਣ ਮੀਆਂ। ਸਨੂਕੜਾ ਮਹਿਕਦਾ ਨਾ ਕਪਾਹ ਬੰਨੇ, ਘੁੰਗਰੂ ਛਣਕਾਂਵਦੀ ਨਾ ਸਣ ਮੀਆਂ।[…]

ਕਸਬੇ ਦੇ ਬਾਹਰ ਡੇਢ ਕੁ ਮੀਲ ਦੀ ਵਿੱਥ ‘ਤੇ ਕਿੱਕਰਾਂ ਦੀ ਡੱਬ-ਖੜੱਬੀ ਛਾਂ ਹੇਠ ਜਿੱਥੇ ਮਾਈ ਨੂਰਾਂ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਏ[…]