29 March 2024
ਪੁਸ਼ਪਾਂਜਲੀ

ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਅਜੀਬ  (ਲੰਡਨ) ਦੀਅਾਂ ਪੰਜ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ

ਗ਼ਜ਼ਲ-ਗੋ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਅਜੀਬ

 

ਖ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਗੁਲਸ਼ਨ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਬਾਗ਼ ਲਗਾ ਦਿੱਤੇ॥
(SSx6+S)
੦ ਗ਼ ਜ਼ ਲ–1

ਖ਼ਾਰਾਂ ਦੇ  ਗੁਲਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ  ਬਾਗ਼  ਲਗਾ  ਦਿੱਤੇ॥
ਕਿੱਲਵਾੜੀ    ਧਰਤੀ   ‘ਤੇ    ਫੁੁੱਲ-ਬੂਟੇ   ਲਾ    ਦਿੱਤੇ॥

ਸੜਕਾਂ   ‘ਤੇ   ਵਾਸਾ   ਹੈ   ਅਜ   ਅੰਨ-ਉਗਾਤੇ    ਦਾ,
ਤੰਬੂਆਂ ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ  ਹੁਣ ਜਿਸ  ਸੁਰਗ  ਵਸਾ ਦਿੱਤੇ॥

ਸਰਦੀ   ਤਾਂ   ਕੱਟ   ਲਈ   ਗਰਮੀ   ਸੰਗ   ਜੂਝੇਗਾ,
ਕੱਚੇ   ਉਸ    ਢਾਰੇ    ਜੋ   ਮਜ਼ਬੂਤ    ਬਣਾ    ਦਿੱਤੇ॥

ਤੇਰੇ  ‘ਤੇ   ਨਿਰਭਰ    ਹੈ   ਕੀ   ਕਰਨੈਂ   ਹਾਕਮ   ਤੂੰ,
ਕਿਰਸਾਨ ਨੇ  ਮੰਗਾਂ  ਦੇ ਹਨ  ਬਿਗ਼ਲ  ਵਜਾ  ਦਿੱਤੇ॥

ਜਿਸ   ਵਿੱਚ  ਭਲਾਈ  ਨਾ   ਹੈ  ਜਮਾ  ਕਿਸਾਨਾਂ  ਦੀ,
ਗਲ   ਫਾਹੇ    ਗ਼ੁਰਬਤ  ਦੇ  ਤੂੰ   ਸਾਡੇ   ਪਾ   ਦਿੱਤੇ॥ 

ਤੂੰ  ਭਾਵੇਂ  ਅਜ  ਕਰ  ਲੈ, ਕਰ  ਕੱਲ੍ਹ  ਜਾਂ  ਪਰਸੋਂ  ਨੂੰ,
ਲੈ   ਕਾਲੇ   ਵਾਪਸ    ਜੋ   ਕਾਨੂੰਨ    ਬਣਾ   ਦਿੱਤੇ॥

ਸੀ ਮੰਗ  ਕਿਸਾਨਾਂ  ਦੀ  ਹੁਣ  ਹੋਈ ਹਰ  ਇੱਕ  ਦੀ,
ਤੇਰੇ  ਜ਼ੁਲਮ  ਤਸ਼ੱਦਦ  ਨੇ  ਸਭ  ਲੋਕ ਜਗਾ  ਦਿੱਤੇ॥

ਜੋ  ਲੋਕੀਂ  ਚਾਹੁੰਦੇ  ਨਾ  ਉਹ   ਹੋ  ਹੀ  ਸਕਣਾ  ਨਾ,
ਇਸ  ਕਰਕੇ ਚਾਲੇ   ਨੇ  ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦਿੱਲੀ  ਪਾ  ਦਿੱਤੇ॥

‘ਗੁਰਸ਼ਰਨ’  ਕਹੇ  ਤੈਨੂੰ  ਗੱਲ  ਮੰਨ  ਲੈ ਹਾਕਮ  ਤੂੰ,
ਕਰ   ਰੱਦ   ਜੋ  ਰੱਦੀ  ਤੂੰ  ਕਾਨੂੰਨ  ਚਲਾ   ਦਿੱਤੇ॥
(15.03.202)
**

ਵੱਡੇ  ਵੱਡੇ  ਢਿੱਡ   ਨੇ  ਸਭ  ਦੇ  ਛੋਟੇ  ਹਨ  ਕਿਰਦਾਰ॥
(SSx6+SI)
੦ ਗ਼ ਜ਼ ਲ—2

ਵੱਡੇ  ਵੱਡੇ  ਢਿੱਡ   ਨੇ  ਸਭ  ਦੇ  ਛੋਟੇ  ਹਨ  ਕਿਰਦਾਰ॥
ਲੋਕ-ਸਭਾ  ਵਿਚ  ‘ਕੱਠੇ  ਕਰਕੇ   ਬੈਠੀ  ਹੈ  ਸਰਕਾਰ॥

ਲਾਵੇਂ ਲਾਰੇ  ਲੋਕਾਂ  ਨੂੰ   ਤੂੰ   ਤੇ   ਕਾਲੇ  ਘੜੇਂ   ਕਾਨੂੰਨ,
ਹਾਕਮ  ਤੇਰੇ   ਕੰਮਾਂ   ਕਰਕੇ   ਤੈਥੋਂ    ਸਭ  ਦੁਸ਼ਵਾਰ॥

ਰਾਜਾ  ਰਾਮ  ਕਹਾਉਂਦੈਂ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ  ਹੈ ਰਾਵਣ  ਨਾ  ਰਾਮ,
ਪਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਲੋਕ ਨੇ  ਤੈਨੂੰ ਹਾਕਮ ਸਭ ਫ਼ਿਟਕਾਰ॥

ਲੋਕ  ਦਬਾਣੇ  ਤੇ  ਮਰਵਾਣੇ   ਕੰਮ  ਹੈ  ਤੇਰਾ   ਹਾਕਮ,
ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ   ਲੋਕਾਂ  ‘ਤੇ   ਨਿਤ ਕਰਦੈਂ  ਅੱਤਿਆਚਾਰ॥

ਜਾਗ ਪਿਆ ਕਿਰਸਾਨ ਐ ਹਾਕਮ ਜੋ ਮੰਗਦੈ ਸੋ ਦੇ ਦੇ,
ਨਾਲ ਇਦੇ ਹੁਣ ਚੱਲ ਨਾ ਸਕਣੇੇ  ਝੂਠੇ ਕੌਲ  ਕਰਾਰ॥

ਕਿਰਸਾਨ ਦੇਸ ਦੀ ਜਾਨ ਨੇ ਹੁੰਦੇ ਮੰਨ ਇਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ,
ਮਚ   ਜਾਵੇਗੀ   ਚਾਰ-ਚੁਫ਼ੇਰੇ   ਵਰਨਾ   ਹਾਹਾਕਾਰ॥

ਸਾਰੇ  ਚੈਨਲ   ਬੋਲ  ਰਹੇ  ਨੇ   ਸੁਲਤਾਨੀ   ਅਲ਼ਫ਼ਾਜ਼,
ਜਿੱਦਣ  ਨਿਤਰੇ  ਦੇਸ ਦੇ ਸੂਰੇ  ਫਿਰ  ਗੂੰਜੂ  ਲਲਕਾਰ॥

ਯਾਰ ‘ਅਜੀਬਾ’ ਕਰ ਕੇ  ‘ਕੱਠੇ ਚਾਰੇ  ਵਰਨ ਹਰ ਜ਼ਾਤ,
ਮਸਲਾ ਹੱਲ  ਕਿਸਾਨੀ ਆਪੇ  ਹੋ ਜਾਸੀ  ਫਿਰ  ਯਾਰ॥

(28.12.2020)
**

ਰੁੱਸ ਨਾ ਦਿਲਦਾਰ ਦਿਲ ਲਗਦਾ ਨਹੀਂ
(SISSx2+SIS)
੦ ਗ਼ ਜ਼ ਲ—3

ਰੁੱਸ  ਨਾ   ਦਿਲਦਾਰ  ਦਿਲ  ਲਗਦਾ  ਨਹੀਂ॥
ਐ   ਗੁਲੇ-ਗੁਲਜ਼ਾਰ  ਦਿਲ   ਲਗਦਾ  ਨਹੀਂ॥

ਮਤਲਾ-ਏ-ਸਾਨੀ:

ਮੀਤ   ਮੇਰੇ   ਯਾਰ  ਦਿਲ   ਲਗਦਾ    ਨਹੀਂ॥
ਦਿਲ  ਬੜਾ  ਬੇਜ਼ਾਰ  ਦਿਲ  ਲਗਦਾ   ਨਹੀਂ॥

ਬਿਨ        ਤਿਰੇ       ਬੇਰੌਨਕਾ-ਖ਼ਾਮੋਸ਼-ਘਰ,
ਐ  ਮਿਰੀ  ਸਰਕਾਰ  ਦਿਲ   ਲਗਦਾ  ਨਹੀਂ॥

ਜ਼ਿੰਦਗਾਨੀ    ਜਾਪਦੀ   ਹੁਣ    ਹੈ    ਉਦਾਸ,
ਮਹਿਕ ਬਿਨ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦਿਲ ਲਗਦਾ ਨਹੀਂ॥

ਤੇਰੇ    ਬਿਨ   ਜੀਣਾ   ਵੀ  ਕਾਦ੍ਹਾ    ਜੀਵਨਾ,
ਜੀਵਨਾ   ਬੇਕਾਰ    ਦਿਲ   ਲਗਦਾ   ਨਹੀਂ॥

ਸੁੰਨੀਆਂ   ਕੰਧਾਂ   ਵੀ    ਵਿਹੜਾ   ਸੁੰਨ-ਸੁੰਨ,
ਦਿਲ  ਬੜਾ  ਬੇਜ਼ਾਰ  ਦਿਲ  ਲਗਦਾ  ਨਹੀਂ॥

ਨਾ  ਕੁਈ   ਮਿਲਦੈ  ਨਾ  ਜਾਵਾਂ  ਮਿਲਣ  ਨੂੰ,
ਸੁੰਨ  ਹੈ  ਸੰਸਾਰ   ਦਿਲ   ਲਗਦਾ   ਨਹੀਂ॥

ਭੁੱਲਿਆ   ਆਪਾ  ਤੇ   ਅਪਣਾ   ਸੱਭ    ਕੁਝ,
ਐ  ਮਿਰੇ  ਗ਼ਮਖ਼ਾਰ  ਦਿਲ  ਲਗਦਾ  ਨਹੀਂ॥

ਮਕਤਾ ਨੰਬਰ: 1

ਤਰਸਦੈ   ‘ਗੁਰਸ਼ਰਨ’    ਤੇਰੀ   ਦੀਦ     ਨੂੰ,
ਦੇ  ਦਿਓ  ਦੀਦਾਰ   ਦਿਲ  ਲਗਦਾ  ਨਹੀਂ॥

ਮਕਤਾ ਨੰਬਰ: 2

ਆਣ  ਮਿਲ  ‘ਗੁਰਸ਼ਰਨ’  ਨੂੰ  ਦਿਲਦਾਰਨਾ,
ਐ  ਖਿਲੇ-ਰੁਖ਼ਸਾਰ!  ਦਿਲ  ਲਗਦਾ  ਨਹੀਂ॥

26.03.2021
**

ਨਜ਼ਰ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ
(ISSx4)
੦ ਗ਼ ਜ਼ ਲ—4

ਨਜ਼ਰ  ਮੇਰੇ  ਦਿਲ  ਦੀ  ਜ਼ੁਬਾਂ ਹੋ  ਗਈ ਹੈ॥
ਸੀ ਅੱਲੜ੍ਹ ਬੜੀ ਹੁਣ  ਜਵਾਂ  ਹੋ  ਗਈ   ਹੈ॥

ਬੜਾ ਨਿਵ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਸੀ ਆਦਤ ਨਜ਼ਰ ਦੀ,
ਜ਼ਮੀਂ  ਸੀ  ਜੋ  ਹੁਣ ਆਸਮਾਂ  ਹੋ  ਗਈ  ਹੈ॥

ਮਿਲੇ  ਨੈਣ  ਜਦ  ਤੋਂ   ਹੈ  ਚੁਪ  ਏਸ  ਧਾਰੀ,
ਬਿਨਾਂ ਬੋਲਿਆਂ  ਹਾਂ ਜੀ   ਹਾਂ  ਹੋ  ਗਈ  ਹੈ॥

ਬਿਨਾਂ  ਤੇਰੇ  ਜੀਵਨ   ਸੀ   ਜੀਵਨ  ਅਧੂਰਾ,
ਕਿ ਹੁਣ ਹਰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਕਈ ਗੁਣਾਂ  ਹੋ ਗਈ ਹੈ॥

ਬੜਾ   ਲੁਤਫ਼   ਦਿੰਦੀ   ਕਦੇ   ਸੀ  ਹਯਾਤੀ,
ਕਿ ਹੁਣ ਦਰਦ  ਦੀ  ਦਾਸਤਾਂ ਹੋ  ਗਈ  ਹੈ॥

ਬੜੀ ਹੀ ਇਹ ਛੋਟੇ ਸੀ  ਦਾਇਰੇ ‘ਚ ਸੀਮਤ,
ਮਿਰੀ  ਸੋਚ  ਹੁਣ  ਕਹਿਕਸ਼ਾਂ ਹੋ ਗਈ  ਹੈ॥

ਤਿਰੇ ਸਾਥ ਦਾ ਹੀ ਸਨਮ  ਹੈ  ਇਹ  ਕੌਤਕ,
ਕਿ ਖ਼ਾਹਿਸ਼ ਮਿਰੀ ਹਰ  ਜਵਾਂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ॥

‘ਅਜੀਬਾ’ ਸੰਭਲ਼ ਕੇ  ਹੀ ਚੱਲਣੈ ਸਿਆਣਪ,
ਕਿ ਪਬਲਿਕ ਬੜੀ ਬਦਗ਼ੁਮਾਂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ॥

18.03.2021
**

ਦਿਲ-ਦੀਵਾਨੇ ਹੱਥ ਜਦ ਆਵੇ ਫੁੱਲ ਦਾ ਪੈਂਦੈ ਮੁੱਲ!
(SSx6+SI)
੦ ਗ਼ ਜ਼ ਲ–5

ਦਿਲ-ਦੀਵਾਨੇ  ਹਥ   ਜਦ  ਆਵੇ   ਫੁੱਲ   ਦਾ  ਪੈਂਦੈ   ਮੁੁੱਲ॥
ਨਈਂ  ਤਾਂ  ਗਿਰ  ਕੇ   ਮਿੱਟੀ  ਦੇ  ਵਿਚ  ਮਿੱਟੀ   ਹੇਵੇ  ਫੁੱਲ॥

ਹੀਰੇ  ਦਾ  ਮੁੱਲ   ਜੌਹਰੀ  ਪਾਉਂਦਾ  ਆਮ  ਬਸ਼ਰ  ਕੀ  ਜਾਣੇ,
ਵਰਨਾ   ਹੀਰਾ   ਵਿਕ   ਜਾਂਦਾ  ਹੈ   ਪੱਥਰ  ਦੇ   ਹੀ   ਤੁੱਲ॥

ਕੈਸਾ  ਆਇਆ    ਸੌਣ   ਮਹੀਨਾ  ਅੱਗ   ਹਿਜਰ  ਦੀ  ਲੂਸੇ,
ਯਾਦ  ਸਨਮ  ਦੀ  ਆਵੇ  ਮਨ  ਦਾ   ਚੈਨ  ਕਰੇ  ਜੋ   ਗੁੱਲ॥

ਮਿਸ਼ਰੀ  ਵਾਂਗਰ  ਘੁਲਮਿਲ  ਜਾਵਾਂ  ਤਨ-ਮਨ  ਤੇਰੇ  ਅੰਦਰ,
ਤੋੜ  ਨਿਭਾਵੇਂ  ਪਰੇਮ  ਜੇ  ਸਜਨੀਂ  ਰਤ  ਮੇਰੀ  ਵਿਚ  ਘੁੱਲ॥

ਸ਼ਹਿਦ  ਮਿਲਾ  ਕੇ  ਵਿਚ ਘਿਉ  ਦੇ ਅਜਕਲ ਖਾਂਦੈ  ਹਾਕਮ,
ਤਾਕਤ   ਦੇ   ਜੋ   ਵਿੱਚ  ਨਸ਼ੇ   ਦੇ  ਹੋਇਐ   ਫਿਰਦੈ  ਟੁੱਲ॥

ਪਰੇਮ-ਨਗਰ  ਦੇ  ਵਾਸੀ  ਹਾਂ  ਪਰ ਪਰੇਮ  ਖੁਣੋਂ  ਹਾਂ   ਵਾਂਝੇ,
ਵਿੱਚ  ਹਿਜਰ  ਦੇ  ਨੀਰ   ਵਹਾਈਏ    ਹੰਝੂ   ਕੇਰ  ਅਮੁੱਲ॥

ਵਾਰਤਿਕ  ਦੀਆਂ  ਤੋੜ  ਜੋ  ਸਤਰਾਂ  ਆਖਣ  ਖੁੱਲ੍ਹੀ  ਕਵਿਤਾ,
ਉਹ ਭੜੂਏ  ਕੀ  ਜਾਣਨ  ਪਿੰਗਲਮਈ  ਕਵਿਤਾ  ਦਾ  ਮੁੱਲ॥

ਸੋਚ   ਸਮਝ   ਕੇ  ਤੋਲ-ਤਾਲ   ਕੇ   ਕਹਿਣੇ  ਪੈਂਦੇ    ਮਿਸਰੇ,
ਵਿੱਚ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੇ ਛੋਟ  ਨਾ  ਮਿਲਦੀ ਨਾ ਹੀ ਮਿਲਦੀ  ਖੁੱਲ੍ਹ॥

ਜਿਸ  ਦੇ  ਘਰ  ਨੇ  ਦਾਣੇ  ਉਸ  ਦੇ  ਕਮਲੇ  ਸੱਭ  ਸਿਆਣੇ,
ਤੇਰੇ   ਵਰਗੇ    ਕੱਖਾਂ    ਵਾਂਗਰ    ਜਾਣ  ‘ਅਜੀਬਾ’  ਰੁੱਲ॥

ਹੱਕ-ਹਲਾਲੀ  ਜੀਣੀ   ਜੇ  ਤੂੰ   ਹਿਯਾਤੀ  ਯਾਰ  ‘ਅਜੀਬਾ’,
ਹੰਭਲੇ  ਮਾਰ  ਮੁਸ਼ੱਕਤ  ਦੇ  ਕਰ  ਹੀਲੇ  ਕੁਝ   ਹਿਲਜੁੱਲ॥

ਮੈਂ   ਨਾ  ਲੋਚਾਂ   ਯਾਰ  ‘ਅਜੀਬਾ’   ਧੰਨ-ਦੌਲਤਾਂ  ਸ਼ੁਹਰਤ,
ਪੰਜ  ਗ਼ਜ਼ਲ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ  ਚੰਦ  ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ  ਪੂੰਜੀ  ਮੇਰੀ  ਕੁੱਲ॥

31.03.2021

(133)

About the author

ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਅਜੀਬ
ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਅਜੀਬ
07932752850 | merekhatt@hotmail.com | + ਲਿਖਾਰੀ ਵਿੱਚ ਛਪੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ

ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਅਜੀਬ

View all posts by ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਅਜੀਬ →